COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte) en is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem.
COPD is een longziekte waarbij uw longen zijn beschadigd. U neemt minder zuurstof op en het ademen is moeilijker. Hierdoor heeft u minder energie.
Onze longen bestaan uit luchtwegen en longblaasjes. U kunt het vergelijken met de takken en de bladeren van een boom. Bij de ziekte COPD heeft uw boom vernauwde takken en weinig groene bladeren over. Uw boom werkt niet goed meer. Uw longen zijn dus ziek en werken niet goed meer. Doordat uw longen ziek zijn kunnen er klachten ontstaan. De vernauwde luchtwegen maken ademhalen zwaarder. Als u veel longblaasjes mist, neemt uw lichaam minder zuurstof op. Door COPD wordt u kortademig of benauwd. U bent vaker moe en u kunt uw minder goed inspannen. Uw luchtwegen zijn vernauwd door irritatie en ontsteking. Door de ontsteking wordt er meer slijm aangemaakt. Dit slijm prikkelt uw luchtwegen waardoor u meer hoest. Deze irritaties en ontstekingen ontstaan vaak bij mensen die in hun leven veel schadelijke stoffen hebben ingeademd, zoals sigarettenrook, giftige dampen of andere schadelijke stoffen.
Bij COPD kunnen je longen niet voldoende zorgen voor een goede ademhaling. Vergelijk het met een tankwagen waar ongeveer tienduizend liter zuurstof in kan. Een gezonde volwassene heeft ongeveer die hoeveelheid zuurstof per dag nodig. Bij COPD lukt het soms maar om een halve tankwagen per dag in- en uit te ademen.
Bij chronische bronchitis zijn je bronchiën steeds ontstoken. De bronchiën zijn de vertakkingen van uw luchtpijp naar uw longen. Daardoor maakt uw lichaam meer slijm aan en is ademhalen lastiger.
Bij longemfyseem of emfyseem gaan er langzaam longblaasjes verloren. De longblaasjes zorgen ervoor dat zuurstof na het inademen in je bloed komt. En dat je afvalstoffen weer kunt uitademen. Hoe minder longblaasjes er zijn, hoe moeilijker dit wordt. Hierdoor kunt u het benauwd krijgen.
Meestal is roken de oorzaak van COPD. Roken of meeroken beschadigt de longen ernstig. Daardoor kunnen longziekten zich gemakkelijker ontwikkelen. Maar COPD kan ook komen door een erfelijke ziekte of moeilijk te behandelen astma. De meeste mensen krijgen pas na hun veertigste COPD. Andere oorzaken van COPD zijn:
– Astma, longontsteking en andere longziekten
– Erfelijke ziekten
– Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen
– Luchtvervuiling, bijvoorbeeld door fijnstof (kleine deeltjes die in de lucht zijn).
Bij COPD kunt u last hebben van:
– Benauwdheid
– Hoesten
– Slijm ophoesten
– Bij het uitademen hoort u een piepend of brommend geluid
– Vermoeidheid
– Kortademigheid
– Weinig spierkracht
– Gewichtsverandering
Wat kan u zelf doen bij COPD?
COPD gaat niet meer weg. Wel kunt u veel doen om minder klachten te hebben en zo fit mogelijk te blijven. U kunt de volgende dingen doen:
1. Stoppen met roken: Wanneer u stopt met roken, komt er geen extra schade meer in uw longen door de rookdeeltjes. Hoe eerder u stopt met roken, hoe beter voor uw longen.
2. Voorkom prikkeling van de longen: Zorg dat u geen prikkelende stoffen inademt. Dit zijn bijvoorbeeld: tabaksrook, fijnstof, verflucht, baklucht of braadlucht, of rook van een haardvuur of houtkachel. Hierdoor kunt u meer benauwd worden. Goed luchten van uw woonkamer, slaapkamer en werkkamer kan helpen. Zorg ook voor een goede luchtafzuiging in de keuken of zet het raam open tijdens het koken.
3. Meer bewegen: Bewegen is heel belangrijk als u COPD heeft. Hierdoor wordt uw lichaam sterker. En krijgt u meer energie. Zorg dat u in ieder geval 150 minuten per week beweegt. Bijvoorbeeld 5 keer per week 30 minuten. Vaker bewegen is nog beter. Ga bijvoorbeeld wandelen, opstaan en zitten, fietsen of zwemmen. Wordt u bij meer bewegen benauwd? Blijf dan toch voorzichtig oefenen en extra bewegen. Uw conditie wordt hierdoor beter en u krijgt meer energie. En met meer energie, voelt u zich beter.
4. Gezond gewicht en gezond eten: Om een gezond gewicht te hebben is het belangrijk dat u gezond eet. Gezond eten helpt u om een gezond lichaamsgewicht te hebben. Als u te zwaar bent, kan dit uw klachten van COPD erger maken. Maar met COPD kunt u ook juist te mager worden.
Als u overgewicht heeft, is het belangrijk om gezond te eten en meer te bewegen. Met een gezond gewicht voelt u zich fitter en heeft u meer energie. Dit helpt u weer om minder benauwd te zijn. Als u mager bent of wordt, let dan op dat u genoeg blijft eten. Eet in ieder geval 3 keer per dag een gezonde maaltijd. Met uw praktijkondersteuner, diëtist of huisarts kunt u bespreken wat u het beste kunt eten. Zij kunnen u helpen om een gezond gewicht te krijgen en te houden.
Herkent u zich in de kenmerken van COPD? Neem dan gerust contact met ons op of vul het contactformulier in via de website.